İspanyol Çizgi Romanı Hakkında...

(...) 75'lere geldiğimizde sansürsüz ÇR dergilerinin de yayımlanmaya başladığını görürüz. Bunlar arasında 10 yıl süresince tutarlı bir yayın gerçekleştirebilen tek dergi olan TOTEM'in ayrı bir yeri var. Çünkü ilk defa olarak İspanyol okuyucular, bu dergi aracılığıyla daha önceleri yasaklanmış olduğundan yayımlanmayan birçok ünlü Avrupa ÇR'ıyla tanışma fırsatını elde ettiler. Daha sonraki yıllarda TOTEM dahil bir sürü dergi değişik stiller, tarzlar denedi. Bazıları Bilim-Kurgu'ya, bazıları erotizm veya şiddete yöneldi. Ama hiçbiri kalıcı bir yer edinemedi.

Bu yıllar süresince yayımlanan dergilerin İspanyol ÇR'ına belki de tek katkısı, arada sırada yayınladıkları ve bu ülke ÇR'cılığının klasik eserleri arasına giren Jordi Bernet-Antonio Segura'nın Kraken, Jose Maria Bea'nın Samanyolu Meyhanesinin Hikayesi; Alfonso Font'un Sonsuz Bir Geleceğin Hikayesi; Carlos Gimenez'in Koolan; Luis Garcia’nın Nova-Z adlı çalışmaları oldu. İlki METROPOL; diğer ikisi 1984 ve COMIX INTERNACIONAL; son ikisiyse TOTEM'de yayımlanan bu hikayelerin dışında kalanlar belirli bir düzeyi aşamayan çalışmalar olarak kısıtlı bir ilgi uyandırmanın ötesine gidemedi.

İspanyol çizerlerin konu sıkıntısı çektiği 80'li yılların başlarında, ÇR piyasası gerçek bir devrim yaşadı. Aniden yayımlanmaya başlayan ve kısa sürede piyasanın %40'ını elde etmeyi başaran Amerikan "Super-Hero"ları sadece İspanya'da değil, diğer Avrupa ülkeleri ve hatta anavatanları Amerika'ya da yeni bir soluk getirdiler.

Aynı dönemde tekrar yayıma başlayan iki eski ÇR dergisi, MAS MADERA ve EL CAPITAN TRUENO, öldüğü sanılan TeBeO'ları (çağa uydurduktan sonra) dirilttiler. Son dönem başarılı İspanyol çizerlerinden olan Espinosa, Sempere, Padu vb. bu dergiler aracılığıyla okuyucularla temas kurdular.

Ancak bu dönemde ortaya çıkan acı bir gerçek de var. Sürekli olarak yeni dergilerin türediği İspanyol ÇR piyasasında varolduğu sanılan gelişme, aslında yoktu. Bütün bu dergileri satın alan hep aynı okuyuculardı ve belli bir noktadan sonra ekonomik sıkıntılar sebebiyle her birinin alım gücü bir veya iki dergiyle sınırlanacaktı. Nitekim kısa bir süre sonra bütün bir ÇR piyasası krize girdi.

Hâlâ süren bu krize rağmen kapanan her derginin yerini bir yenisi alıyor; Manfred Sommer, Enrique Abuli, Horacio Altuna, Carlos Sampayo gibi birçok sanatçının eserleri hemen Fransa, İngiltere, Hollanda, İtalya, Almanya, Portekiz, İsveç, Norveç gibi ülkelerde yayımlanarak ilgi görüyor. Ancak İspanyol yaratıcılar yaşamlarını sürdürebilmek için reklâmcılık gibi farklı alanlara da yönelmek zorunda kalıyor, hatta bazıları ÇR'dan temelli uzaklaşıyor.

Yayınlanan yabancı çizgi romanların getirdiği rekabet duygusu da beraberinde yeni arayışlar getirdi. Barcelona ÇR festivali ve ÇR yarışmaları hep yeni isimler arayışının araçlarıydı (...).

[Yazı, Koloni fanzini için 1994 yılında Levent Cantek-Kosta Ceran tarafından yazılmıştır]