Ustura Kemal: Yiğidi Bıçak Kesmez

Haldun Sevel’in Ustura Kemal dizisi bugün yayınlanmıyor, yetmişli yıllardan itibaren aralıklarla da olsa çeyrek asır gazetelerde yer almıştı. İstanbul Kabadayılığı mitine dayalı olan çalışmanın çizgi olarak farklılığı Sevel’in kendi çektiği özgün fotoğrafları kullanmasıydı. Her sayfasında mutlaka üst yazılı iki kare yeralırdı; Sevel, nedeni gerçeklik hissini artırmak veya çizgiyi fotoğrafa yaklaştırma çabası olabilir çiniyi sulandırdığı lavi tekniğiyle resmetti karelerini. Fotoğraf ayrıntısında belgeselci-gerçekçilik çabası 20.yüzyılın ilk yirmi yılında geçen hikâyelerinde de kendini hissettiriyordu. Kabadayı jargonu, ritüel ve meselleri Ustura Kemal hikayelerinin kaynağını oluşturuyordu. Özellikle Refi Cevad Ulunay’ın konuyla ilgili kitap ve yazılarının Ustura Kemal hikâyelerinde ağırlıklı bir yeri olduğu söylenebilir. 1997 yılında Arba Yayıncılıktan çıkan Yiğidi Bıçak Kesmez albümü tipik bir kabadayı hikâyesi. İftiralar, arabozucular, kavgalar, bilek güreşleri, racon kesmeler, dedikodular vs anlatılıyor. Albüm çok kötü basılmış, kalitesiz film kullanıldığından sayfalar oldukça silik ve okunmuyor. Çizgiler Sevel’in tarzını seviyorsanız mesele değil, ancak karelerin hepsinde bol portre ve yakın yüz çizimleri kullanılıyor. Tiplemelerin belden aşağısı çok az karede görülüyor, sinematografik açıdan hep kamera önünde konuşan-yakın plan çekimler izliyor gibiyiz. Bazı çizimlerin antiskop yoluyla farklı karelerde yenilendiği görülüyor. Ustura Kemal’i okutan sanıyorum ki İstanbul kabadayılığına ilişkin ebedi dile ve anlatıma nüfuz eden hikâyeciliği. Çizgiyle ilgili eleştirilerimize rağmen emek içeren, özverili kareleri de yok değil. Çoğu Ustura Kemal hikâyesi gazete arşivlerinde “tozlandığı” için Yiğidi Bıçak Kesmez yine de meraklılarının araması gereken bir albüm.