Mike Friedrich

(...) Star*Reach, fan market’a yönelik ilk ticarî denemeydi. Witzend’in başlattığı işi bir adım daha öteye götürmeye karar veren Mike Friedrich, Star*Reach Productions’ı kurdu. Friedrich, 1972’lerde, New York dışında yaşayan ender Çizgi Roman’cılardan biriydi. Çizgi Roman sektörünün kalbi New York olduğundan, olaylara daha bir dışarıdan bakabiliyordu. Aynı yıllarda, Çizgi Roman sektöründe büyük başarı elde etmiş olan bir diğer yazar-çizer, Jim Steranko, kendi yayınevini (Supergraphics’i) kuruyordu. Ayrıca “underground” sektörü de en iyi dönemlerini yaşıyordu. “Diğer bazı profesyonellerle konuştum. Bu alanda büyük bir eksiklik yaşandığını ve bunu kapatmanın mümkün olabileceğini gördüm. Sendikal dağıtım ağları dışında olmakla beraber, yeteri kadar geniş bir dağıtım olanağı sunan Bud Plant gibi küçük çaplı dağıtım şirketleriyle çalışmaya karar verdim” diyor Friedrich.

Star*Reach #1 siyah-beyaz bir dergi olarak 1974’de pisaya sürüldü. Ön kapakta Howard Chaykin, arka kapaktaysa Jim Starlin’in çizgileri vardı. Ancak 3. baskıda Starlin ön kapağa yerleşti. “Star*Reach ilk etapta underground’larla karıştırıldı. Ama underground market’a yönelik bir dergi değildi. Daha çok “mainstream” çalışmalara ağırlık veriyordum” diyor Friedrich. Sonuçta, kendi ürünlerini “ground-level”, DC ve Marvel’inkileriyse “above-ground” olarak nitelemeye karar verdi ve Star*Reach Productions’ın promosyonunu da bu ayrımı gözeterek yaptı. Günümüzde bu tür ayrımlar artık gözetilmiyor. Underground olayı neredeyse tamamen ortadan kalktı, mainstream yayıncılarsa 10-20 sene önce asla basmayacakları türde Çizgi Roman’ları basmakta herhangi bir sakınca görmüyorlar.

Star*Reach, “direct sale” olup da renkli içeriğe sahip ilk dergiydi. #12-15 bu şekilde yarı renkli yarı siyah-beyaz yayınlandı. #15’den sonra dergi “magazine” boyutlarına geçti. Friedrich’in en büyük hatası, günümüzün en iyi satan direct sale dergilerinden olan Cerebus ve Elfquest’i yayınlamayı reddetmesiydi. (Her ikisi de daha sonra yaratıcıları tarafından yayınlanacaktı.) 1979’da, parasal sebeplerden dolayı, Friedrich yayıncılıktan çekilmek zorunda kaldı.

Gene de, bu alandaki tecrübesini kullanarak, Marvel’in direct sales dergilerinin oluşumunda rol oynadı. Hatta editör Jim Shooter’la beraber “graphic novel” formatını ortaya koydu. Aynı zamanda, çeşitli profesyonellerle olan ilişkileri sonucu, alanında ilk olan “Çizgi Roman ajansı”nı oluşturdu. 1983’de Marvel’den ayrılarak Star*Reach Productions’ı eserlerinin doğru kullanımını kontrol etmek isteyen profesyonellerin hizmetine sundu. Günümüzde Çizgi Roman sektörüne kârlı bir yatırım olarak bakan birçok yayınevi var ve bu görüşün oluşumunda Friedrich’in rolü büyük. (...) [Kosta Ceran]