Cemal Nadir...

Cemal Nadir, 27 Şubat 1947’de, 45 yaşındayken öldü. Sanıyorum Türkiye’de hiçbir çizere nasip olmayan törenlerle defnedildi, ardından sayısız toplantı ve gösteri yapıldı. Birçok genç çizerin yetişmesine vesile olan, yaşasaydı muhtemelen yenilikçi işler de yapacak olan bir sanatçıydı. Döneminde çizgili anlatım sanatlarının en popüler ismiydi, bu sebeple karikatüre olduğu kadar bant-karikatür ve çizgi romana da büyük katkıları oldu. Ölümünden sonra hakkında çıkan yazıların çokluğu bile önemli gösterge. Bu rağbet ve takdir hiçbir yerli çizere nasip olmamıştır. Ancak ölümünden bunca yıl geçmesine ve hâlâ çok popüler olmasına rağmen çalışmaları ve dünya görüşü hakkında mesafeli bir inceleme yapılmış değil. Hâlâ her yazı onu “efsane” ölçeğinde ele alarak, benzer cümlelerle anlatıyor. Birkaç yıl önce bir toplantıda Tan Oral -Cemal Nadir’i- anlatırken bunu tartışmıştık, sonraları Turgut Çeviker’den duymuştum. Başta Semih Poroy olmak üzere birçok çizer bana kızmışlar. Orada da anlatmıştım, Cemal Nadir birbirinin kopyası olan olumlu cümlelerle anlatılıyor, örneğin siyasi görüşleri hakkında hiç konuşulmuyor. Hep tekrar edilen, barışçılığını imleyen birkaç karikatürü var. Oysa Nadir düzenli olarak her gün bir gazeteye çiziyor, dergilere verdiği çalışmalar da cabası. Neden hep onlar seçiliyor? Benim bildiğim anti-komünist karikatürleri de var. Yıkılan Tan Gazetesi ya da Serteller için ne çizdiği hep es geçiliyor. Çok partili hayata girildiğinde CHP’li kalıyor örneğin, oysa bütün sol CHP karşısında. Sol'u şu sebeple anlattım, sol argümanlarla hatırlanıyor epeyce. Veya ne bileyim otuzlarda, kırklarda hakkında hiç mi eleştiri çıkmamış diye düşünüyor insan. Oysa çıktığını biliyorum, niye atlanıyor o eleştiriler. Herneyse uzatmamayım, derdim onun farklı açılardan mesafeli bir dille anlatılabilmesi. Taparak ya da teperek değil yani…